6. SS Rotterdam
click to enlarge
Go to Table of Contents
Go to 7. Feijenoord
Tienduizenden mensen stonden in 2008 op de kade en in bootjes te genieten en te zwaaien toen ss Rotterdam, het voormalige vlaggenschip van de Holland Amerika Lijn, de Nieuwe Maas opvoer om afgemeerd te worden. Vijftig jaar eerder, in 1958, werd het 227 meter lange cruise schip te water gelaten. In 2000 eindigde de laatste vaart van het schip; door de veranderende vraag in de cruise-industrie werd het schip te klein en de gewenste 5-sterren luxe ontbrak. SS Rotterdam kwam terecht op een dok in Freetown, Bahama’s.
Het vlaggenschip was een icoon vanwege de mooie vormgeving, het was een 'boegbeeld van vooruitgang'. Stichting Behoud Stoomschip Rotterdam maakte zich hard om het schip naar Rotterdam te krijgen. Om ‘La Grand Dame’ weer in de thuishaven te kunnen zien. Een zakenman kocht het schip in 2003, het Rotterdams havenbedrijf nam het over een jaar later over toen die zakenman failliet ging, en verkocht het in 2004 door aan woningcorporatie Woonbron. Woonbron dacht er sociale huisvesting en onderwijs in onder te brengen. De gemeente zag het schip als publiekstrekker en daarmee als impuls voor de plannen voor de opwaardering van Katendrecht. De gemeente maakte plek aan het Derde Katendrechtse Hoofd, renoveerde de kade en ontwierp een veel te groot parkeerterrein.
Voor Woonbron werd SS Rotterdam een hoofdpijndossier. ‘De Titanic van Woonbron’, schrijft Herman Moscoviter in zijn boek 1). Ong. €25 miljoen was de raming van de renovatiekosten van het schip, de teller eindigde op €251 miljoen door allerlei problemen waaronder asbestverwijdering. Het werd een belangrijk thema in de Parlementaire Enquêtecommissie Woningbouwcorporaties. Die commissie wees vooral naar Woonbron, en schonk maar weinig aandacht aan alle politici en anderen uit de omgeving van SS Rotterdam die het project prachtig hadden gevonden en hadden gesteund – tot het inderdaad Titanic-achtige proporties kreeg en de publieke handen ervanaf werden getrokken.2) Woonbron werd genoodzaakt om woningen te verkopen om de verliezen te dekken. Het schip werd voor €30 miljoen verkocht aan Westcord hotels, die er een 4-sterren hotel van maakte. Westcord hield de geschiedenis en beleving van SS Rotterdam zo goed mogelijk in stand.
Voor veel Rotterdammers die emotionele binding met de haven hebben, is de nostalgische betekenis van SS Rotterdam niet te onderschatten. Het hotel werkt met 180 vrijwilligers die bijvoorbeeld het publiek rondleiden. De stichting Behoud Stoomschip Rotterdam (vrienden van stoomschip Rotterdam 3) is nog steeds actief. Maar het is een vergrijzende groep; over een tijd zal het moeilijk zijn om rondleidingen te verzorgen door voormalige cruise passagiers van SS Rotterdam, of te werken aan het erfgoed van het schip door voormalige scheepsmonteurs.
Alle Rotterdammers vinden het schip mooi. De meesten kennen de ingewikkelde geschiedenis van de terugkeer en de financieel uit de hand gelopen renovatie niet. Zij zien een elegant, klassiek schip dat een hotel en restaurant huisvest en waar evenementen worden georganiseerd. Waar je familie en bezoekers mee naar toe neemt en op het achterdek naar de haven en de Euromast kijkt. Hotelgasten waarderen de ervaring van slapen en dineren op een cruiseschip. SS Rotterdam is een van de stedelijke publiektrekkers geworden.
1) Herman Moscoviter (2008) ss Rotterdam, de thriller van de terugkeer. Uitgeverij Artemis.; zie ook het videoverhaal ‘Het SS Rotterdam, de Titanic van Woonbron’ www.vergetenverhalen.nl/2015/09/23/het-ss-rotterdam-de-titanic-van-woonbron/
2) Tweede Kamer der Staten General (2014) Parlementaire enquête Woningcorporaties, Deelrapport Casussen. Kamerstuk 33606 nr 6. Den Haag; Peter Nientied (2016) Metaphor and urban studies ‑ a crossover, theory and a case study of SS Rotterdam. City, Territory and Architecture 3:21
3) Vrienden van stoomschip Rotterdam www.stoomschiprotterdam.nl/.
Go to Table of Contents
Go to 7. Feijenoord
Tens of thousands of people stood on the quayside and in boats in 2008, enjoying and waving as SS Rotterdam, the former flagship of the Holland America Line, sailed up the Nieuwe Maas to be moored. Fifty years earlier, in 1958, the 227-metre-long cruise ship was launched. In 2000, the ship's last cruise ended; changing demand in the cruise industry meant the ship became too small and lacked the desired 5-star luxury. SS Rotterdam ended up on a dock in Freetown, Bahamas.
The flagship was an icon because of its beautiful design; it was a ‘figurehead of progress’. Stichting Behoud Stoomschip Rotterdam (Rotterdam Steamship Preservation Foundation) worked hard to get the ship to Rotterdam. To be able to see ‘La Grand Dame’ in its home port again. A businessman bought the ship in 2003, the Rotterdam Port Authority took it over a year later when that businessman went bankrupt, and sold it on to housing corporation Woonbron in 2004. Woonbron thought it would house social housing and education. The municipality saw the ship as a crowd puller and thus an impetus for the plans to upgrade Katendrecht. The municipality made room at the Third Katendrecht Head, renovated the quay and designed an oversized car park.
For Woonbron, SS Rotterdam became a headache file. ‘The Titanic of Woonbron’, writes Herman Moscoviter in his book 1). Approximately €25 million was the estimate of the ship's renovation costs, the costs rose to €251 million due to all kinds of problems including asbestos removal. It became a major issue in the Parliamentary Inquiry Committee on Housing Corporations. That committee mainly pointed the finger at Woonbron, paying scant attention to all the politicians and others around SS Rotterdam who had loved and supported the project - until it indeed reached Titanic-like proportions and the public hands were pulled off it.2) Woonbron was forced to sell homes to cover the losses. The ship was sold for €30 million to Westcord Hotels, which turned it into a 4-star hotel. Westcord kept the history and experience of SS Rotterdam as intact as possible.
For many Rotterdammers with emotional ties to the port, the nostalgic significance of SS Rotterdam cannot be underestimated. The hotel works with 180 volunteers who, for example, guide the public around. The Stichting Behoud Stoomschip Rotterdam (Friends of Steamship Rotterdam 3) is still active. But it is an ageing group; in a while it will be difficult to provide tours by former cruise passengers of SS Rotterdam, or work on the ship's heritage by former ship mechanics.
All Rotterdammers like the ship. Most are not aware of the complicated history of the return and the financially out-of-control renovation. They see an elegant, classic ship that houses a hotel and restaurant and hosts events. Where you bring family and visitors and look out on the aft deck at the harbour and the Euromast. Hotel guests appreciate the experience of sleeping and dining on a cruise ship. SS Rotterdam has become one of the urban crowd pullers.
1) Herman Moscoviter (2008) ss Rotterdam, de thriller van de terugkeer. Uitgeverij Artemis.; and the video ‘Het SS Rotterdam, de Titanic van Woonbron’ www.vergetenverhalen.nl/2015/09/23/het-ss-rotterdam-de-titanic-van-woonbron/
2) Tweede Kamer der Staten General (2014) Parlementaire enquête Woningcorporaties, Deelrapport Casussen. Kamerstuk 33606 nr 6. Den Haag; Peter Nientied (2016) Metaphor and urban studies ‑ a crossover, theory and a case study of SS Rotterdam. City, Territory and Architecture 3:21
3) Vrienden van stoomschip Rotterdam www.stoomschiprotterdam.nl/.