Rotterdam - beelden van modernisering / Rotterdam - images of modernisation
Go to Table of Contents
Vooraf
Rotterdam is een stad die vernieuwt. Dat komt niet alleen tot uiting in na-oorlogse wederopbouw na de bombardementen van 1940 in het centrum en het ‘vergeten’ bombardement uit 1943 door de geallieerde troepen in Rotterdam West. Al lang voor de oorlog kende Rotterdam een sloopdrift om te moderniseren.1) "Het lijkt een typisch Rotterdamse reflex. Als een gebouw verouderd is of in de weg staat, dan wordt het gesloopt. Rotterdammers zijn niet sentimenteel en nieuwbouw wordt veelal enthousiast ontvangen. Monumentenzorg is meer iets voor historische steden als Amsterdam of Delft."2)
​
In de 20e eeuw werden veel woningen gebouwd voor de arbeiders die nodig waren voor de haven en de industrie. In de zestiger jaren werd ook ingezet op renovatie van sociale huurwoningen. Maar de focus op sociale woningbouw ligt al een tijd achter ons. Rotterdam was een stad met te veel lagere inkomensgroepen, vond de politiek, en de toekomst was in ICT, logistiek en innovatie. Daarvoor waren hoger opgeleide mensen nodig. Al een paar decennia voert de gemeente grootschalige stadsvernieuwing uit met een woonbeleid dat is gericht op duurdere woningen die voor veel Rotterdammers onbetaalbaar zijn.
​
De gemeente streeft een compacte stad na en wil veel woningen bouwen. Dat betekent open ruimtes invullen en hoogbouw. Protesten tegen sloop of het opofferen van open ruimte zijn in Rotterdam zelden sterk genoeg om nieuwe plannen te stoppen. In andere steden staat behoud van de bestaande bebouwing hoog in het vaandel. In Rotterdam is dat minder – liever sloop, een bouwput en wat nieuws, vooral hoogbouw.
​
Rotterdam heeft een innovatief architectuurklimaat en heeft een mooie skyline ontwikkeld. Bedrijven, studenten en toeristen weten Rotterdam te vinden. ​De kubuswoningen, de Markthal en Koopgoot, de Erasmusbrug, de Wilhelminapier, depot Boijmans van Beuningen, het Centraal Station, de Euromast, de Kuip; dat zijn plekken met moderne architectuur die Rotterdammers kennen en waar bezoekers naar toe gaan. Die plekken verschijnen in brochures en Rotterdamse fotoboeken.3)
​
Maar hoe zit het met minder bekende plekken en wijken in Rotterdam? Wat is daar gebeurd, of wat gebeurt daar tegenwoordig? Daar gaan mijn fotoseries en teksten over; de wat minder bekende plekken van de Rotterdamse modernisering.
​
1) Arjan van Veelen (2022) Rotterdam, een ode aan inefficiëntie. De Correspondent. Meer over Rotterdam: recent verscheen van Hilde Sennema (2024) Met opgestroopte mouwen - Een geschiedenis van Rotterdam, Alfabet, en Paul van Laar & Peter Scholten (2023) De échte Rotterdammer komt van buiten - Rotterdam migratiestad 1600 - 2022. Uitgeverij Toth. Meer academisch: Peter Nientied (2018) Hybrid urban identity - the case of Rotterdam. Current Urban Studies, 6, 152-173; en Gijs Custers & Jannes J. Willems (2024) Rotterdam in the 21st Century: From 'sick man' to 'capital of cool'. Cities, 150, 105009.
2) wederopbouwrotterdam.nl/artikelen/wederafbraak
3) Mooie platenboeken zijn volop verkrijgbaar – Uitgeverij Captured&published bracht in 2023 het boek ‘captured: Rotterdam’ uit, met ‘topstukken’ van 45 fotografen. Zie voor Rotterdamboek en producten bijvoorbeeld hetrotterdamswarenhuis.nl/producten-rotterdam
Preamble
Rotterdam is a city that renews. This is not only reflected in post-war reconstruction after the 1940 bombing of the city centre and the ‘forgotten’ 1943 bombing by Allied troops in Rotterdam-West. Long before the war, Rotterdam already had a demolition drive to modernise. ‘It seems to be a typical Rotterdam reflex. If a building is obsolete or in the way, it is demolished. Rotterdammers are not sentimental and new construction is mostly enthusiastically received. Monument conservation is more something for historical cities like Amsterdam or Delft.’
​
In the 20th century, many houses were built for the workers needed for the port and industry. In the 1960s, efforts were also made to renovate social housing. But the focus on social housing is behind us for some time. Politicians thought that the share of lower income groups in the city was too large, and the future would be in ICT, logistics and innovation. This required higher-educated people. For a few decades now, the municipality has been carrying out large-scale urban renewal with a housing policy focused on more expensive housing that is unaffordable for many Rotterdammers.
​
The municipality is pursuing a compact city and wants to build a lot of housing. That means filling in open spaces and high-rise buildings. Protests against demolition or the sacrifice of open space are rarely strong enough in Rotterdam to stop new plans. In other cities, preservation of existing buildings is a high priority. In Rotterdam this is less so – the preference is demolition, a building site and something new, high-rise mostly.
​
Rotterdam has an innovative architectural climate and has developed a beautiful skyline. Businesses, students and tourists know how to find Rotterdam. The Cube houses, the Market Hall and so-called Koopgoot, the Erasmus Bridge, the Wilhelminapier, the Boijmans van Beuningen depot, the Central Station, the Euromast, the Kuip; these are places of modern architecture that Rotterdammers know and visitors go to. Those places appear in brochures and Rotterdam photo books.
​
But what about lesser-known places and neighbourhoods in Rotterdam? What happened there, or what happens nowadays? That's what my photo series and texts are about; the somewhat lesser-known places of Rotterdam's modernisation.
​